තොරතුරු පනතින් කළ විමසා බැලීමක්
– මොහොමඩ් ආසික්
ජන සංඛ්‍යාවේ වර්ධනයන් සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු දත්ත ලබා ගත හැකි වන්නේ ජන හා නිවාස සංගණනයෙනි. නමුත් මේ වන විටත් පවතින්නේ 2012 වසරේදී සිදු කරනු ලැබූ සංගණනයේ තොරතුරු බැවින් එය යාවත්කාලින වීමක අවශ්‍යතාව තදින්ම දැනෙයි. නිවැරදි දත්ත නොමැතිවීම, බොහෝ ක්ෂේත්‍රවලට අදාළ ප්‍රවණතා අධ්‍යයනය කිරීමට බාධාවකි. ශ්‍රී ලංකාවේ උපත් හා මරණ සම්බන්ධයෙන් මෑත වසර 5 තුළ පෙන්නුම් කරන විශේෂතා මොනවාද? මේ තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත ඔස්සේ ඒ පිළිබඳව කළ සොයාබැලීමක ප්‍රතිඵලයකි.
ශ්‍රී ලංකාවේ දරු උපත් සංඛ්‍යාව පසු ගිය වසර පහ තුළදී ශීඝ්‍ර ලෙස පහත වැටීමකට ලක්ව ඇති බව රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුවේ දත්තවලින් හෙළි වෙයි.
ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සිදු කරනු ලබන වාර්ෂික ජන හා නිවාස සංගණනයේදී 1871 සිට 1963 දක්වා වූ කාල පරිච්ඡේදය තුළ ජන වර්ධන අනුපාතය ක්‍රමයෙන් අඩු වී 1963න් පසුව එය 1.2ක් දක්වා අඩු වී තිබිණ. තවදුරටත් පවතින්නේ එම අගයේ සුළු එහා මෙහා වීමක් පමණි.
2019 වසරේ සිට 2023 වසර දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ උපත් සහ මරණ සම්බන්ධයෙන් සොයා බැලීම සඳහා 2016 අංක 12 දරණ තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම් පනත අනුව රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ලබා ගත් තොරතුරුවලින් හෙළි වන්නේ 2019 වසරේ සිට 2023 වසර දක්වා වූ වසර පහක කාලය තුළ ලංකාවේ දරු උපත් 14,30,785ක් සිදුව ඇති අතර එම කාලය තුළ මරණ 6,26,990ක් වාර්තා වී ඇති බවයි. කෙසේ වුවද 2019 වසරට සාපේක්ෂව 2023 වසරේදී උපත් සංඛ්‍යාව සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයකින් එනම් උපත් 71,110කින් අඩු වී ඇති අතර එම කාලය තුළ මරණ සංඛ්‍යාව 34,842කින් වැඩි වී ඇත.
රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුවේ තොරතුරු නිලධාරී ඒ.එම්.ආර්.එස්.බි. අමරකෝන් මහතා විසින් ලබා දී ඇති තොරතුරු අනුව 2019 වසරේදී දරු උපත් 3,19,010ක් ලියාපදිංචි වී ඇති අතර 2020 වසරේදී ලියාපදිංචි වී ඇත්තේ දරු උපත් 3,01,706කි. ඒ අනුව එම වසර තුළ දරු උපත් 17,304ක අඩු වීමක් සිදුව තිබේ. 2021 වසරේ දරු උපත් සංඛ්‍යාව 2,84,848ක් වන අතර එම වසරේ පෙර වසරට සාපේක්ෂව දරු උපත් 16,858කින් අඩු වී තිබේ. 2022 වසරේදී ලංකාව තුළ දරු උපත් සිදු ව ඇත්තේ 2,75,321ක් වන අතර එම වසරේදී උපත් 9,527කින් අඩුව තිබේ. 2023 වසරේදී ලංකාව තුළ සිදු ව ඇති දරු උපත් සංඛ්‍යාව 2,48,900කි. එම වසරේ දී පෙර වසරට සාපේක්ෂව දරු උපත් 27,421කින් අඩු වී තිබේ.
රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුව මගින් ලබා දී ඇති මෙම දත්ත අනුව හෙළි වන්නේ 2019 වසරට සාපේක්ෂව 2023 වසරේදී දරු උපත් 71,110 කින් අඩු වී ඇති බවයි.
එම වසර 5 තුළ මරණ සංඛ්‍යාව හා පෙර වසරට සාපේක්ෂව එහි අඩු/වැඩි වීම පිළිබඳ දත්ත පහත දැක්වේ.
| වර්ෂය | මරණ සංඛ්‍යාව | පෙර වසරට සාපේක්ෂව අඩු/වැඩි වීම |
| 2019 | 1,46,397 | |
| 2020 | 1,32,431 | 13,966කින් අඩු වී ඇත. |
| 2021 | 1,63,936 | 31,305කින් වැඩි වී ඇත. |
| 2022 | 1,79,792 | 15,856කින් වැඩි වී ඇත. |
| 2023 | 1,81, 239 | 1,447කින් වැඩි වී ඇත. |
කෙසේ නමුත් ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිදු වන මරණ සංඛ්‍යව 2022න් පසුව අඩු වෙමින් පවතින අයුරුද මෙම දත්ත අනුව පෙනී යයි. 2021 හා 2022 වසරවලදි මරණ සංඛ්‍යාවෙහි අසාමාන්‍ය වර්ධනය, කොවිඩ් වසංගත තත්ත්වයෙහි සෘජු බලපෑමෙන් සිදු වූවක් බව අනුමාන කළ හැකිය.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිදුව ඇති උපත් මරණ දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් ගත් විටද මෙම අඩු වැඩි වීම මනාව පෙන්නුම් කරයි.
| දිස්ත්‍රික්කය | 2019 | 2023 | වැඩි/අඩු වීම | |
| කොළඹ | උපත් | 48,901 | 39,634 | 9,262 |
| මරණ | 24,321 | 26,451 | 2,441 | |
| ගම්පහ | උපත් | 21,585 | 17,501 | 4,084 |
| මරණ | 14,765 | 18,492 | 3,727 | |
| කළුතර | උපත් | 12,503 | 8,904 | 3,599 |
| මරණ | 8,443 | 10,941 | 2,498 | |
| මහනුවර | උපත් | 25,857 | 18,328 | 7,529 |
| මරණ | 11,576 | 14,111 | 2,535 | |
| මාතලේ | උපත් | 7,855 | 5,673 | 2,182 |
| මරණ | 3,433 | 4,604 | 1,171 | |
| නුවරඑළිය | උපත් | 7,540 | 7,258 | 282 |
| මරණ | 4,258 | 5,705 | 1,447 | |
| ගාල්ල | උපත් | 18,548 | 14,404 | 4,144 |
| මරණ | 9,336 | 11,033 | 1,667 | |
| මාතර | උපත් | 10,611 | 8,062 | 2,579 |
| මරණ | 5,633 | 7,723 | 1,901 | |
| හම්බන්තොට | උපත් | 9,624 | 7,723 | 1,901 |
| මරණ | 3,362 | 4,611 | 1,249 | |
| යාපනය | උපත් | 9,332 | 8,250 | 1,082 |
| මරණ | 4,919 | 5,824 | 905 | |
| කිලිනොච්චිය | උපත් | 2,953 | 3,204 | 253 |
| මරණ | 590 | 804 | 214 | |
| මන්නාරම | උපත් | 1,811 | 1,888 | 77 |
| මරණ | 528 | 662 | 134 | |
| වව්නියාව | උපත් | 3,363 | 3,750 | 390 |
| මරණ | 968 | 1,244 | 276 | |
| මුලතිව් | උපත් | 619 | 924 | 305 |
| මරණ | 463 | 566 | 83 | |
| මඩකලපුව | උපත් | 10,158 | 9,044 | 1,114 |
| මරණ | 2,875 | 3,644 | 769 | |
| අම්පාර | උපත් | 14,769 | 11,292 | 3,477 |
| මරණ | 3,666 | 4,523 | 1,157 | |
| ත්‍රිකුණාමලය | උපත් | 8,779 | 7,192 | 1,587 |
| මරණ | 1,937 | 2,428 | 491 | |
| කුරුණෑගල | උපත් | 22,754 | 16,998 | 5,756 |
| මරණ | 12,011 | 15,090 | 3,079 | |
| පුත්තලම | උපත් | 13,033 | 10,921 | 2,112 |
| මරණ | 4,578 | 5,964 | 1,386 | |
| අනුරාධපුර | උපත් | 14,846 | 9,178 | 5,668 |
| මරණ | 5,661 | 6,925 | 1,261 | |
| පොළොන්නරුව | උපත් | 7,019 | 5,036 | 1,983 |
| මරණ | 2,655 | 3,391 | 736 | |
| බදුල්ල | උපත් | 14,244 | 11,460 | 2,784 |
| මරණ | 5,656 | 7,430 | 1,772 | |
| කෑගල්ල | උපත් | 8,873 | 7,377 | 1,496 |
| මරණ | 5,608 | 7,515 | 1,907 | |
| රත්නපුර | උපත් | 17,424 | 10,948 | 6,476 |
| මරණ | 7,261 | 9,729 | 2,468 | |
මෙම සංඛ්‍යා ලේඛන විමර්ශනය කර බැලීමේදී සමස්තයක් ලෙස උපත් ප්‍රමාණය අඩු වි ඇතත් දිස්ත්‍රික්කය කිහිපයක උපත් ප්‍රමාණය සුළු වශයෙන් වැඩි වී ඇති බව පෙනේ. කිලිනොච්චිය, වව්නියාව, මුලතිව් සහ මන්නාරම යන දිස්ත්‍රික්කවල උපත් වැඩි වීමක් පෙන්නුම් කරයි. අනෙක් සියලු දිස්ත්‍රික්කවල අඩු වීමක් පෙන්නුම් කරයි. එසේ වුවත් මරණ සංඛ්‍යාව, සියලු දිස්ත්‍රික්කවල වැඩි වීමක් පෙන්වයි.
වාර්ෂිකව උපත් අඩු වීමටත් මරණ වැඩි වීමටත් බලපාන හේතු සොයා බැලීම සඳහා වෙනම ගවේෂණයක් සිදු කළ යුතුව තිබේ.